طراحی چارچوبی برای استفاده از روش شناسی چندگانه در تحقیق‌درعملیات بااستفاده ازرویکرد تحلیل جامع ریخت‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری، دانشگاه تهران.

2 استاد، دانشگاه تهران.

3 استادیار، دانشگاه تهران.

چکیده

تحقیق­درعملیات مجموعه­ای از روش­ (روش­شناسی)هایی است که هدفشان بهبود تصمیم‌گیری در سازمان­ها است و شامل سه مکتب سخت، نرم و رهایی­بخش است. بسیاری از طرفداران هر‌یک از مکاتب معتقدند که رویکرد آن­ها رویکرد برتر است و درنتیجه برای حل یا ساختاردهی مسائل سازمانی، بر رویکردهای دیگر ارجحیت دارد. در اوایل دهه­ی 1990 بحث‌های جالبی در انجمن­های OR دربارهاستفاده هم­زمان از روش­شناسی­های مختلف شکل گرفت. بیشتر تلاش­های این دانشمندان به تعریف انواع موقعیت مسئله و سپس تعیین روش‌شناسی­های متناسب هر مکتب با هر نوع از این ترکیب­های موقعیتی اختصاص یافته است. محققان این دسته، کار خود را باعنوان تحقیق­درعملیات انتقادی یا روش‌شناسی چندگانه مطرح کرده­اند که از کار هابرماس الهام بسیاری گرفته است. در این پژوهش کوشیدیم ضمن تعیین ابعاد جدیدی برای موقعیت­های مسئله باتوجه به شرایط داخلی کشور، بااستفاده از قابلیت‌های نرم­افزار MA/Carma در «تحلیل جامع ریخت­شناسی»، برنامه­ای طراحی کنیم که با تعیین هر ترکیب موقعیتی به‌عنوان ورودی مدل، روش­شناسی متناسب با هر نوع از این ترکیبات موقعیتی را مشخص کند و درنتیجه، حوزه­های نیازمند بهبود یا توسعه­ روش­شناسی‌های تحقیق­درعملیات را مشخص کند. کاربرد این برنامه نتایج بسیار جالبی را برای دانشمندان حوزه­ی تحقیق‌درعملیات به همراه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Framework to Assist Multi-Methodology in Operations Research using General Morphological Analysis

نویسندگان [English]

  • Mahnaz Hosseinzadeh 1
  • Mohamad Reza Mehregan 2
  • Mojtaba Amiri 3
1 Ph.D, Tehran University.
2 Professor, Tehran University.
3 Assistant professor, Tehran University.
چکیده [English]

Operations Research is a set of methods (methodologies) with the aim of improving decision making in organizations and contains Hard, Soft and Emancipatory schools. Most of the proponents of each school conceive their approaches better than the other schools’ in solving or structuring organizational problems. Nevertheless in the early 1990s an interesting debate in the OR communities emerged around issues concerning the use of more than one methodology (combining them or using parts of them) in the same problem. These scientists attempted to define different kinds of problematic situations and then to determine the proper OR methodology for each problematic situation. They raised their work as “Critical OR” or “multi-methodology” school which is significantly inspired from Hebermas’ theories. So, in this paper we have tried to determine some dimensions for problematic situations according to our domestic organizational problems and then to design a general morphological program to be able of determining the suitable OR methodology as an output for any combination of conditions in a problematic situation as input and to reveal the fields necessary to be improved in OR. Applying such a program will have interesting results for operation researchers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hard
  • Soft and Emancipatory Operations Research
  • Multi-methodology
  • General Morphological Analysis