ارزیابی تاب آوری و پایداری زنجیره تامین با رویکرد تلفیقی تئوری محدودیت ها، رویکرد فرآیندی و تصمیم گیری چند شاخصه (مورد مطالعه: بخش فراساحل صنعت نفت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.48308/jimp.14.2.34

چکیده

مقدمه: اختلال در زنجیره تأمین رویدادی است که به مختل‌­شدن جریان تولید کالاها یا خدمات و سرویس­‌دهی در زنجیره تأمین منجر ‌می‌شود. تاب‌آوری به توانایی سازمان برای مقابله با اختلالات یا توانایی شبکه زنجیره ی تأمین برای بازگشت سریع‌تر به شرایط پیشین و درنهایت تأثیر مثبت بر عملکرد شرکت اشاره دارد. بسیاری از شرکت‌ها با وقوع اختلال دیگر نمی‌توانند سطح بهره‌وری خود را حفظ کنند و درنتیجه رقابت‌پذیری خود را از دست می­دهند و این امر ریسک تداوم کسب‌وکار را بالا خواهد برد و سبب زیان مالی می‌شود. عملیات زنجیره تأمین با ملاحظات پایداری به یک مسئله کلیدی در سال‌های اخیر تبدیل شده است. یک مفهوم اساسی در میان تمام تفاسیر پایداری به چشم می‌خورد و آن هم رویکرد سه‌گانه پایداری؛ یعنی اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی است که باید توسط اعضای زنجیره تأمین رعایت شوند. توسعه پایدار مدیریت زنجیره تأمین، نه‌تنها یک عامل محدودکننده نیست، بلکه یک رویکرد برای بهبود عملکرد است.
روش‌ها: مطالعه حاضر بر اساس نتیجه و هدف جزو پژوهش‌­های کاربردی به­‌شمار می­‌رود و با رویکرد آمیخته و تلفیقی از مطالعات تحلیل کیفی ـ کمّی با روش پیمایش مقطعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و تجربی بود. جامعه آماری بخش کمّی را مدیران، رؤسا و کارشناسان فعال در ستاد، عملیات و پروژه در شرکت موردمطالعه تشکیل می­‌دهند. ابزار گردآوری داده‌ها مطالعات اسنادی، نظرسنجی از خبرگان و پرسشنامه پژوهشگر‌ساخته است. برای شناسایی عوامل از تکنیک فراترکیب استفاده شد. با تکنیک دلفی فازی غربال‌گری عوامل صورت پذیرفت و مدل مفهومی به­‌دست­‌آمده با روش حداقل مربعات جزئی اعتبارسنجی شد. برای وزن­‌دهی و رتبه‌بندی عوامل، روش SWARA به­‌کار رفت. سه سطح فرآیندهای زنجیره تأمین بر اساس نقشه فرآیندی موجود و منطبق با مدل SCOR تعریف شده و با روش WASPAS مهم‌ترین فرآیندهای گلوگاهی سه سطح رتبه‌بندی شدند. درنهایت با به‌کارگیری ابزارهای فرآیند تفکر محدودیت‌های مهم‌ترین زیرفرآیند گلوگاهی سطح سوم شناسایی و راهکارهای بهبود برای رفع محدودیت‌ها ارائه شد.
 یافته‌ها: بر اساس یافته‌ها، شاخص‌های موردنظر با روش فراترکیب استخراج و با تکنیک دلفی فازی غربالگری و بومی­‌سازی شده و در قالب 7 بُعد و 39 شاخص توسط خبرگان تأیید شدند. مدل اولیه با تکنیک حداقل مربعات جزئی تأیید اعتبار شد. از میان عوامل تاب‌آوری و پایداری، بُعد «مدیریت ریسک» با وزن 2241/0 و شاخص «درنظرگیری عامل ریسک در تصمیم‌گیری» با وزن 1224/0، در اولویت نخست قرار گرفتند. می‌توان نتیجه گرفت که مدیریت ریسک یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر تداوم و پویایی کسب‌وکار است؛ بنابراین مدیران زنجیره تأمین در شرکت موردمطالعه باید ضمن افزایش دائمی دانش و مهارت کارکنان زیرمجموعه خود، شرایط مشارکت آن‌ها را در فرآیند شناسایی و کنترل ریسک و فرصت‌ها فراهم کنند؛ همچنین با ارزیابی فرآیندهای شرکت به ترتیب «فرآیند منبع­یابی و تأمین»، «فرآیند تأمین کالا و لجستیک» و زیر فرآیند «طرح‌ریزی خرید» به‌عنوان مهم‌ترین فرآیندهای گلوگاهی زنجیره تأمین شرکت شناسایی شدند. طبق نتایج حاصل از شناسایی اثرات نامطلوب و ریشه‌یابی زیرفرآیند «طرح‌ریزی خرید» با ابزارهای فرآیند تفکر، مشخص شد مکانیزم شناسایی، برآورد و تخصیص منابع از جمله منابع زیرساختی، انسانی و مالی با اختلال مواجه است.
 نتیجه‌گیری: پیشنهاد‌های کاربردی به مدیران و تصمیم گیران شرکت این است که با به‌کارگیری نیروهای متخصص و مجرب در حوزه طرح‌ریزی خرید و تدوین طرح‌های اجرایی و به‌کارگیری ابزارهای پیشرفته سنجش، تحلیل، پیش‌بینی، تخصیص منابع، شناسایی عدم­قطعیت‌ها، تعیین پیش‌نیازها و پس‌نیازها و نحوه به‌کارگیری تأمین‌کنندگان اصلی و پشتیبان و کنترل تغییرات، سازوار موجود را بازنگری و اصلاح کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Resilience and Sustainability of the Supply Chain with the Integrated Approach of the Theory of Constraints, Process Approach and Multi-Criteria Decision Making (Case of Study: Offshore Sector of the Oil Industry)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Karimi 1
  • Jalal Haghighat Monfared 2
  • Mohammadali Keramati 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Industrial Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Industrial Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of Industrial Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Introduction: Supply chain disruption is an event that disrupts the production of goods and services. Resilience refers to the ability of an organization to manage disruptions or the ability of the supply chain network to quickly return to its previous state, ultimately positively impacting the company's performance. Many companies cannot maintain productivity during disruptions, losing competitiveness, increasing business continuity risk, and incurring financial losses. Sustainability considerations in supply chain operations have become a key issue. A common concept in sustainability is the triple approach: economic, environmental, and social, which must be observed by supply chain members. Sustainable supply chain management development is not a limiting factor but an approach to improve performance.
Methods: This applied research study was conducted using a mixed qualitative-quantitative analysis with a cross-sectional survey method. The qualitative sample included academic and industry experts, while the quantitative sample comprised managers, heads, and experts in the studied company's headquarters, operations, and projects. Data collection tools included documentary studies, expert surveys, and a researcher-made questionnaire. Factors were identified using the meta-synthesis technique, screened with the fuzzy Delphi technique, and validated with partial least squares. The SWARA method was used for weighting and ranking factors. Supply chain processes were defined based on the SCOR model and ranked using the WASPAS method. The thinking process tools identified limitations in the third-level bottleneck process, and improvement solutions were presented.
Results and Discussion: The meta-synthesis method extracted the desired indicators, which were screened and localized using the fuzzy Delphi technique and confirmed by experts in 7 dimensions and 39 indicators. The initial model was validated with partial least squares. Among resilience and sustainability factors, the "Risk Management" dimension with a weight of 0.2241 and the "Considering the risk factor in decision-making" index with a weight of 0.1224 were the top priorities. It was concluded that risk management is crucial for business continuity and dynamism. Supply chain managers should facilitate their participation in identifying and controlling risks and opportunities while continually increasing their subordinates' knowledge and skills. Evaluations identified the "sourcing and supply process," "goods and logistics supply process," and "purchase planning" as the most critical bottleneck processes. The root of disruptions in the "purchase planning" process was found to be in the identification, estimation, and allocation of human, infrastructural, and financial resources.
 Conclusions: Practical suggestions for company managers and decision-makers include employing expert personnel in purchasing planning, drafting executive plans, using advanced tools for measurement, analysis, forecasting, resource allocation, identifying uncertainties, determining prerequisites, and managing main and support suppliers and changes, and reviewing and modifying the existing mechanism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-Synthesis Method
  • Partial Least Squares Technique
  • Process Approach
  • Resilience and Sustainability of the Supply Chain
  • Theory of Constraints

مراجع

  1. Aityassine, F., Soumadi, M., Aldiabat, B., Al-Shorman, H., Akour, I., Alshurideh, M., & Al-Hawary, S. (2022). The effect of supply chain resilience on supply chain performance of chemical industrial companies. Uncertain Supply Chain Management, 10(4), 1271-1278.
  2. Alavi, S. & Shekrani, M. (2023). Supply chain risk assessment with resilience and sustainability approach. 9th International Conference on Management and Accounting Sciences. Tehran, https://civilica.com/doc/1671471 (In Persian).
  3. Ambulkar, S., Ramaswami, S., Blackhurst, J., & Johnny Rungtusanatham, M. (2022). Supply chain disruption risk: an unintended consequence of product innovation. International journal of production research, 60(24), 7194-7213.
  4. BrandonJones, E., Squire, B., Autry, C. W., & Petersen, K. J. (2014). A contingent resource &based perspective of supply chain resilience and robustness. Journal of Supply Chain Management, 50(3), 55-73.
  5. Cheng, C. H., & Lin, Y. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy modification of Delphi. Human Systems Management, 5(1), 76-80
  6. Chen, R. C., Du, S. C., Hu, Y. F., Lin, S., & Li, S. S. (2005). Measuring Supply Chain Performance Based on SCOR: A Case Study of a Garment Company in Taiwan. Proceedings of the Fifth International Conference on Electronic Business, Hong Kong.
  7. Cohen, J. (1992). Statistical power analysis. Current directions in psychological science, 1(3), 98-101.
  8. Cumming, G. (2013). Cohen’s d needs to be readily interpretable: Comment on Shieh Behav Res 45, 968–971 https://doi.org/10.3758/s13428-013-0392-4
  9. Fathi Halibadi, A., Rad, A., Motamani, A.R., & Talebi, D. (2023). Designing a non-deterministic dual-objective model for a resilient supply chain network considering the supporting supplier and its financial and physical flows. The Journal of Industrial Management Perspective, 13(4), 208-248. doi: 10.48308/jimp.13.4.208 (In Persian).
  10. Goldratt, E.M. (1990). What is this Thing Called Theory of Constraints Implemented? North River Press, Croton-on-Hudson, NY
  11. Hair, Joseph F., et al. (2019). When to use and how to report the results of PLS-SEM. European business review, 31(1), 2-24.
  12. Habibi, A., Jahantigh, F. F., & Sarafrazi, A. (2015). Fuzzy Delphi technique for forecasting and screening items. Asian Journal of Research in Business Economics and Management, 5(2), 130-143.
  13. Habibi, A., & Afaridi, S. (2022). MULTI-criteria decision making (definite and fuzzy). Tehran: Narun Publications, first edition (In Persian).
  14. Habibi, A., & Kolahi, B. (2022). Structural equation modeling and factor analysis. Jahad Daneshgahi Tehran University, second edition. (In Persian)
  15. Hakimi, S., Khatami Firouzabadi, M., Amiri, M., Tagvifard, M. (2021). Designing a global supply chain network considering stability and resilience under uncertainty: a case study of an oxygen generator, https://civilica.com /doc/1497362. (In Persian)
  16. Handijani, R., & Nowrozi, M. (2023).The effect of supply chain integration on company performance with the mediating role of supply chain resilience during the corona outbreak (food industry companies of Tehran province). The Journal of Industrial Management Perspectives, 13(3), 285-318. doi: 10.48308/jimp.13.3.285 (In Persian).
  17. Jafar Nejad, A., & Amouzad Mehdirji, H. (2015). Supply chain design and control: A quantitative approach. Nash Institute of Ketabe Mehraban, (2), 27-28. (In Persian)
  18. Juan, S.-J., Li, E.Y., & Hung, W. H.(2022). An integrated model of supply chain resilience and its impact on supply chain performance under disruption.The International Journal of Logistics Management, 33(1), 339-364. https://doi.org/10.1108/IJLM-03-2021-0174
  19. Kazancoglu, I., Ozbiltekin-Pala, M., Mangla, S. K., Kazancoglu, Y., & Jabeen, F. (2022). Role of flexibility, agility and responsiveness for sustainable supply chain resilience during COVID-19. Journal of Cleaner Production, 362, 132-431.
  20. Kollias, C., Kyrtsou, C., & Papadamou, S. (2013). The effects of terrorism and war on the oil price–stock index relationship. Energy Economics, 40, 743-752.
  21. Miller, E., Cross, L., & Lopez. M. (2010). Sampling in qualitative research. FBB research group, 19(3), 249-261.
  22. Piya S, Shamsuzzoha A, Khadem M. (2022). Analysis of supply chain resilience drivers in oil and gas industries during the COVID-19 pandemic using an integrated approach. Appl Soft Compute, 121, 108756. doi: 10.1016/j.asoc.2022.108756. Epub 2022 Mar 28. PMID: 35369123; PMCID: PMC8958777.
  23. Pagell, M., & Shevchenko, A. (2014). Why Research in Sustainable Supply Chain Management Should Have No Future. Journal of Supply Chain Management 50(1), 44–55.
  24. Piya, S., Shamsuzzoha, A., Khadem, M., & Kindi, M.Al. (2021). Integrated analytical hierarchy process and grey relational analysis approach to measure supply chain complexity. Benchmarking Int. J., 28(4), 1273–1295.
  25. Rahimi, A., Bushehri, A., & Jafarian, A. (2021). Presentation of supply chain resilience model in Panha company. Industrial Management Studies, 19(63), 85-124. doi: 10.22054/jims.2021.60199.2642 (in persian).
  26. Rehman, A., Fahim, S. M., Irshad, M., & Hussain, M. (2021). Effect of multisensory branding on purchase intention at cafes in Pakistan. KASBIT Business Journal, 14(3), 101-119.
  27. Rokn al-Dini, S. A.R., Andalib Ardakani, D., Zare Ahmadabadi, H., & Hosseini Bamkan, S. M. (2023). Modeling the enablers of Industry 4.0 in the implementation of a sustainable supply chain with Dimtel's approach - fuzzy network analysis process. The Journal of Industrial Management Perspective, 13(1), 141-172. doi: 10.48308/jimp.13.1.141 (In Persian)
  28. Sandelowski, M., & Barroso, J. (2006). Handbook for synthesizing qualitative research. springer publishing company.
  29. Sangbor, Mohammmad Ali, Safi, Mohammmad Reza, AZAR, ADEL, & RABIEH, MASOOD. (2022). Identifying and Prioritizing Sustainable Supply Chain Management Enablers in the Petrochemical Industry by Combined Approach of Meta-Synthesis Method and Graph Theory and Matrix Approach (GTMA). JOURNAL OF INDUSTRIAL MANAGEMENT STUDIES, 20(64 ), 1-34. (In Persian).
  30. Shahabadi, A., Ghaffari, A., & Ali Yaari, M. (2023). The effect of knowledge economy components on supply chain resilience. Scientific Research Journal of International Business Management, 6(2), 49-73. doi: 10.22034/jiba.2023.55243.2005 (In Persian).
  31. Shawn P., et al. (2023). The new Paradigm in Supply Chain Management.Top Trader Stock Market Conference.
  32. Shishe bori, A. (2022). Providing resilient supply chain management and its impact on sustainable supply chain performance with foundation data method. Quarterly Journal of Management and Sustainable Development Studies, 3(1), 49-70. doi: 10.30495/msds.2023.1982506.1131 (In Persian)
  33. Soheili, J. (2020). Supply chain resilience model design in South Pars gas complex. Scientific Journal of New Research Approaches in Management and Accounting, 5(18), 32-48. Retrieved (In Persian).
  34. Tang, C.S. (2006). Perspectives in supply chain risk management. International Journal of Production Economics, 103(2), 451-488.
  35. Tavakoli dehaghani, M. R., Shahverdiyani, S., & Mosapur, H. (2018). Sustainable Supply Chain and Environmental and Financial Performance. Iranian Journal of Trade Studies, 22(85), 171-194. (In Persian)
  36. Tzeng, G.-H., & Teng, J.-Y. (1993) Transportation investment project selection with fuzzy multiobjectives. Transp.Plann. 17(2), 91–112
  37. Keršulienė, V., Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (Swara). Journal of Business Economics and Management, 11(2), 243-258.
  38. Wieland, A. (2021). Dancing the supply chain: Toward transformative supply chain management. Journal of Supply Chain Management, 57(1), 58-73.
  39. Zavadskas E.K., Kalibatas D., & Kalibatiene, D. (2015). A multi-attribute assessment using WASPAS for choosing an optimal indoor environment, Arch. Civ. Mech. Eng.16 (2015) 76e85.
  40. Zobel, C. (2011). Representing perceived tradeoffs in defining disaster resilience. Decis Support Syst, 50(2), 394
  41. Zare, H., Kamali Saraji, M., Tavana, M., Streimikiene, D., & Cavallaro, F. (2021). An Integrated Fuzzy Goal Programming—Theory of Constraints Model for Production Planning and Optimization. Sustainability, 13(22), (In Persian)
  42. Zhao, X., & Hou, J. (2022). Applying the theory of constraints principles to tourism supply chain management. Journal of Hospitality & Tourism Research, 46(2), 400-411.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار